In 2004 ging Venus voor de zon langs. Een bijzonder zeldzame gebeurtenis, want de vorige keer dat dit gebeurde was in 1882. In 2012 is er nog een herkansing, maar daarna duurt het nog tot 2136 voordat het weer gebeurt.

Venus Overgang 8 juni 2004

Geen enkele persoon op de wereld die op dit moment leeft, heeft dit ooit eerder meegemaakt: de overgang van venus voor de zon. De vorige keer dat dit gebeurde was in 1882, dus dat is ver voor onze tijd. Dit zou een evenement worden om niet te missen, dus al vanaf de terugkeer van onze Down Under reis werden de weerberichten nauwgezet in de gaten gehouden om uiteindelijk tot de conclusie te komen dat het zeer waarschijnlijk goed weer zou worden.

We reden vroeg in de ochtend naar de Posbank (Veluwezoom). Toen we daar aankwamen stond John, een andere amateur-astronoom met zijn kijker klaar, om nog voordat hij naar het werk moest de intrede te kunnen zien. De lucht zag er veelbelovend helder uit en we hadden stipt op tijd de spullen opgesteld voor het om ongeveer 7:19 begon. We hadden met zijn tweetjes drie telescopen mee, eentje met solarscreen, eentje voor het H alpha gebeuren, en als extraatje een klein oud kijkertje met een restje solarscreen om nog zelf zonder camera door te kunnen kijken. Het eerste contact is altijd even spannend, wie ziet het eerst, want theoretisch kan je dat in H alpha eerder zien omdat je dan ook de spiculae kan zien, de “grassprietjes” op het oppervlakte van de zon.

Bovenstaand reeksje fotos is in H alpha genomen vanaf het tweede contact, het moment dat venus helemaal voor de zon verschijnt. Op dit vroege tijdstip is de seeing nog zeer goed te noemen. Hier hebben we zowel fotografisch als visueel geen druppel effect kunnen waarnemen.

Dit plaatje is een combinatie van twee belichtingstijden zodat je zowel de oppervlakte details kan zien, als de vlammen aan de rand. Links (op 9 uur) is een grote zonnevlam te zien, die niet veel later alweer was verdwenen.

Bovenstaande fotos tonen venus op verschillende plaatsen voor de zon, waarbij het tweede plaatje een uitsnede is van de eerste.

Niet lang nadat John vertrokken is komen Peter en Jasper erbij. Ze hadden eigenlijk een ander plekje uitgezocht, maar kwamen onderweg langs ons stekje en werden nieuwsgierig toen ze ons met de spullen zagen staan, en kwamen er maar bij. Al gauw hebben we kennis gemaakt, en geconcludeerd dat we misschien wat nieuwe waarneemmaatjes hebben gevonden.

Naarmate de ochtend vordert en venus langzaam zijn tocht voor de zon voortzet, wordt het warmer en warmer. De ijsjes van het pavilioen zijn dan ook zeer welkom, en ook de meegebrachte drankjes en zonnebrand creme bewijzen hun nut. In de loop van de ochtend wordt het ook wat drukker met wandelaars en fietsers. De meeste mensen hebben op TV al de aankondiging gezien, en zijn verrast als ze even bij ons door het speciaal meegebrachte telescoopje kunnen kijken. Aan het eind van het hele gebeuren hebben we het aan zoveel mensen kunnen laten zien dat als we geld hadden gevraagd, we met zn allen uit eten hadden kunnen gaan….. Maar voor niks gaat de zon op, en we hebben vooral veel plezier.

Deze reeks is genomen rondom het derde contact in H alpha. Het is inmiddels behoorlijk warm geworden, en er is een dunne sluierbewolking op komen zetten. Dit komt de seeing niet ten goede. Hier is wel licht een druppel effect te zien, in tegenstelling tot bij de intrede. Het schijnbare verschil in grootte is een artefakt wat ontstaat door het verschil in belichtingstijden van de plaatjes.

Deze reeks in het hele visuele spectrum toont het laatste restje van venus voor de zon, en op het laatste plaatje kunnen we alleen met wat fantasie nog herkennen waar venus verdwenen moet zijn. Bovenin het plaatje zijn nog vage vlekken op de zon te zien: de fakkelvelden

Hier nog een paar fotos van de hele groep, aangevuld met de vrouw en dochter van Jasper die even kwamen buurten. Helaas zit het er al weer op voor vandaag, maar de email adressen worden uitgewisseld, dus aan het gezamelijk waarnemen zal zeker een vervolg komen.

Bovenstaande foto werd gemaakt door Jasper, met een digitale camera door zijn telescoop.

Bovenstaande fotos werden door Peter gemaakt, ook met de digitale camera door de telescoop.

Locatie: de Posbank

Expeditieleden: Bas en Brechje van Beek

Uitgebreid met: John (intrede tot 8:30), Peter en Jasper (vanaf ca 9:00 uur)

Kijker 1: Genesis SDF 101 mm, f 5.4

Zonnefilter: Coronado H alpha

Camera: Nikon F100

Montering: Great polaris DX, met Skysensor 2000

Kijker 2: Celestron C8 20 cm f 10

Zonnefilter: Solarscreen

Camera: Minolta X700

Montering: Super polaris, met één motortje

Film: Fuji Velvia 50 asa